Peyzaj Tasarım Standartları

→ İnsan ve Mekan Buluşması

Doğal ve / veya kırsal çevreler yapılaşma nedeniyle hızla dönüşmektedir. Bu yeni dönüşmüş alanlar aynı zamanda yoğun insan nüfusunu da barındırmaktadır. Dönüşen bu mekanlar / alanlar çoğunlukla doğal yaşamın izlerinden, insani görünüm ve duygudan, insan / birey ölçeğinden uzaktır.

Özellikle kentsel alanlarda, mekanı insan ölçeği ile buluşturabilmek veya insan ölçeğinde mekan oluşturabilmek için tasarım sürecinde bazı kriterleri ve / veya standartları göz önüne almak gerekmektedir. Yoğun yapılaşma alanları mekan ile insan arasındaki etkileşimin / ilişkinin kaybolmasına yol açar.

Tasarım yaklaşımları, objeler ve bunların belirli standartlar çerçevesindeki entegrasyonu, mekan ile insan arasındaki etkileşimi kuvvetlendirir.

Mekan veya yer en yalın şekli ile “ uzayın insan eli ile sınırlanmış parçasıdır “.

İnsanı çevreden belirli ölçüde ayıran ve içinde eylemlerini sürdürmesine elverişli olan boşluk  ve sınırları gözlemciler tarafından algılanabilen uzay parçasıdır.

• Mekan salt fiziksel bir olgu değildir.
• Mekanı oluşturan “ algı” dır.

İnsanın çevresini algılayış biçimi ve kapasitesi, mekanın sınırlarını ve özelliklerini tanımlar / belirler.

Bir mekanın özellikleri; insanın

• Çevresiyle olan ilişkilerini / etkileşimini
• Çevresine olan aidiyet duygusunu
• Çevresine olan hakimiyet duygusunu
• Çevresinden yararlanma biçimlerini ve
• Çevresine olan güven duygusunu belirler, yönlendirir ve / veya sınırlandırır.

İnsan çevresini yalnızca görsel olarak algılamaz. Aynı zamanda dokunma, işitme, koklama duygularıyla da algılar.

Algılamada insanın kültür ve eğitim düzeyi, yaşı, fiziksel kapasitesi, psikolojik yapısı, mekanda bulunma amacı, toplumsal yapı vb. unsurlar etkilidir.

Mekan tasarımında insan duyularına bütün yönleri ile hitap  edildiğinde mekanın kuvvetli ve istenen şekilde algılanması sağlanabilir.

Mekanları oluştururken, tasarlarken veya kurgularken kime, hangi insan tipine, hangi ihtiyaca veya hangi yoğunluğa göre çalışma yapılmalıdır.

Sürdürülebilir mekanların tasarımında insan – çevre – mekan – amaç – işlev – biçim uyumu ve dengesi gözetilmelidir.

→ Altın Oran

Matematik ve sanatta bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, uyum açısından en yetkin boyutları verdiği sanılan / varsayılan geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır.

Düzenli olarak bölünmüş bir bütünde, büyük parçanın küçük parçaya ve bütününde büyük parçaya oranı birbirine eşittir.

BC / AB = AC / BC

BC / AB = 1,618

AC / BC = 1,618

Peyzaj Mimarlığında ve Peyzaj Tasarımında Standartlar ve Önemi

                Peyzaj tasarımı çalışmalarında hangi standartların göz önüne alınacağına karar verilmesinde, o alanın kullanım amacı ve mekan özellikleri belirleyicidir.

Peyzaj tasarım çalışmalarının gerçekleştirileceği alanlar / dış mekanlar  “ Özel Mekanlar “, “ Yarı Özel Mekanlar “  ve “ Kamu Mekanları “ olarak 3 grupta incelenir.

• Özel Mekanlar = Kontrolü ve sahipliği tamamen belirli bir kullanıcı ile sınırlı alanlar. ( müstakil konut, büro, çiftlik )
• Yarı Özel Mekanlar = Kontrolü ve sahipliği birden fazla kullanıcı ile sınırlanan alanlar. ( apartman, site )
• Kamusal Mekanlar = Kontrolü ve sahipliği kamuya ait olan, herkes tarafından kullanılabilen alanlar. ( yaya yolu, parklar )

Peyzaj tasarımında, dış mekan imalat ve uygulamalarında insan ölçeğine uyum “ Ergonomi “ ve “ Antropometri “

→ Ergonomi : Yunanca 2 kelimeden türetilmiştir. Ergon = iş, çalışma ve Nomos = kural, yasa

İnsanların biyolojik ve psikolojik özelliklerini göz önünde bulundurarak çalışma ve yaşama ortamlarında insan – makine – çevre uyumunun doğal ve teknolojik yasalarını ortaya koyan bir bilim dalıdır.

Ergonominin en önemli amacı; çalışma alanının teknik seviyesini insana en uygun hale getirmek. İnsanın çevresini en uygun şekilde kullanarak en yüksek performansa sahip olmasını sağlayacak fiziksel donanımı oluşturmak.

→ Antropometri : Yunanca 2 kelimeden türetilmiştir. Antropo = insan  ve Metikos = ölçüm

İnsan vücut uzunluğu, şekli, gücü ve çalışma kapasitesi ölçümlerinin yer aldığı, vücut ölçümleriyle ilgilenen bilim dalıdır. Ergonomi bilimi ile yakın ilişkiye sahiptir.

Tasarlanacak sisteme veya mekana ilişkin kullanıcının gereksinim duyduğu donanımın, aygıtların yakın çevresinin tasarlanmasında etkili olan , hareketli veya hareketsiz durumda vücut ölçülerinin, kapasitelerinin bilimsel ölçüm metotları kullanılarak saptanmasını amaçlar

                Peyzaj İçin Standartlar

• Yaya ve Taşıt
• Merdiven ve Rampa
• Otopark
• Spor Alanları
• Oturma Grupları
• Gölge Elemanları
• Çocuk Oyun Alanları
• Aydınlatma
• Sulama
• Çevreleme
• Zemin Döşeme
• Bitki Dikimi

→   Otoparklar  :

Müstakil / şahsa ait otoparklar : 1-3 araçlık otopark

Apartman / site otoparkı : 10-100 araçlık otopark

Kamuya açık otoparklar ( Avm , Üniversite, hastane vb. ) : 200-1000 araçlık otopark

peyzaj, peyzaj mimarlığı, tasarım, peyzaj tasarım, peyzaj tasarımı, standart tasarım, peyzaj tasarım standartları, otopark tasarımı, bahçe tasarımı, ergonomi, ergonomik tasarım, antropometri, altın oran